Home

Όταν η πολιτική εμπλέκεται με τα Grand Prix

 
Οι Rosemeyer και von Brauchitsch.
 

 

Ο σταρ Bernd Rosemeyer και η περίεργη ιστορία του Manfred von Brauchitsch

Σήμερα η πολιτική και οι αγώνες αυτοκινήτου δεν έχουν καμιά σχέση. Η Formula 1 αδιαφορούσε για το απαρτχάιντ διοργανώνοντας αγώνες στο Κιάλαμι της Ν. Αφρικής και κλείνει τα μάτια στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γεγονός που διαπιστώνεται σε πολλές διοργανώτριες χώρες.
 Όμως αυτό δεν είναι πάντα ο κανόνας. Οι αγώνες και το αυτοκίνητο γενικότερα έχουν χρησιμοποιηθεί για λόγους προπαγάνδας και οδηγοί αγώνων έχουν εμπλακεί σε καταστάσεις που δημιουργήθηκαν από τις πολιτικές συνθήκες της εποχής, όπως η περίοδος του ψυχρού πολέμου. Δύο ιδιαίτερες περιπτώσεις αποτελούν οι Γερμανοί Bernd Rosemeyer της Auto Union και ο Manfred von Brauchitsch της Mercedes.
 Η ναζιστική Γερμανία αλλά και η φασιστική Ιταλία χρησιμοποίησαν πάρα πολύ το αυτοκίνητο και τους αγώνες για προπαγανδιστικούς σκοπούς. Τα γερμανικά αγωνιστικά έφεραν την σβάστικα στο αμάξωμα. Διεξήχθη αγώνας στην Τρίπολη της Λιβύης, προκειμένου να επιδείξει ο Μουσολίνι τις νέες του κτήσεις, όπου οι οδηγοί αναγκάζονταν να χαιρετίσουν ναζιστικά. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι το ναζιστικό καθεστώς χρηματοδοτούσε τις εταιρίες Auto Union και Mercedes, οι οποίες μαζί με την Alfa Romeo είχαν εκτοξεύσει τον ανταγωνισμό σε πολύ υψηλά επίπεδα. Φυσικά, ήταν λογικό να χρησιμοποιηθεί και η φήμη των οδηγών για προπαγανδιστικούς λόγους. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί ο Bernd Rosemeyer.

 

 

 

 
Η Mercedes Grand Prix 1939  του Brauchitsch.

 

 Ευπαρουσίαστος, γοητευτικός, νέος και απίστευτα γρήγορος, ο Rosemeyer δεν ήταν μόνο το αντίπαλο δέος στον Rudi Caracciola της Mercedes, αλλά υπήρξε και ιδιαίτερα δημοφιλής στον απλό κόσμο, σαν να επρόκειτο για κινηματογραφικό αστέρα. Oι Ναζί δεν άφησαν την ευκαιρία χαμένη και προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την φήμη του. Ο γάμος του το 1936 με την πρωτοπόρο γυναίκα πιλότο Elly Beinhorn έγινε πρώτο θέμα στην επικαιρότητα της εποχής, με τις ευλογίες του καθεστώτος. Ο Rosemeyer σκοτώθηκε την 28η Ιανουαρίου του 1938 στην Autobahn 5, οδηγώντας προς την Φρανκφούρτη, ενώ προσπαθούσε να σημειώσει ρεκόρ ταχύτητας. Εκείνη την ημέρα ο Rosemeyer με ένα ειδικά διαμορφωμένο Auto Union, το οποίο διέθετε κινητήρα 16 κυλίνδρων και 500 ίππων, είχε ξεπεράσει τα 420 χλμ/ω και ήθελε να κάνει ένα ακόμα πέρασμα. Εξαιτίας των πλάγιων ανέμων, το όχημα έχασε την επαφή με το έδαφος και απογειώθηκε εκτοξεύοντας τον Rosemeyer έξω από αυτό. Ο Rosemeyer σκοτώθηκε ακαριαία. Ο θάνατος του μετατράπηκε σε εθνικό γεγονός και η κηδεία του έγινε με κάθε μεγαλοπρέπεια υπό την αιγίδα του επίσημου κράτους. Για την ιστορία, η χήρα του Elly Beinhorn, όταν παρέδωσε το δίπλωμα πιλότου σε ηλικία 72 ετών, είχε συγκεντρώσει 5.500 ώρες πτήσης.

 

 

 

 
Το μνημείο στο σημείο που σκοτώθηκε ο Rosemeyer.

 

O οδηγός που κατηγορήθηκε για κατασκοπεία

Ο Manfred von Brauchitsch ήταν ένα από τα αστέρια της προπολεμικής Mercedes μαζί με τον Hermann Lang και τον Rudolf Caracciola.  Ήταν γόνος μεγάλης οικογένειας με στρατιωτική παράδοση. Θείος του ήταν ο στρατάρχης Walther von Brauchitsch, αρχηγός της γερμανικής Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης (ΟΚΗ) κατά την περίοδο 1938 – 1941. Ο von Brauchitsch απαιτούσε (και του επιφυλάσσονταν και από το καθεστώς της εποχής) αντιμετώπιση διασημότητας. Από αυτόν γεννήθηκε και το προσωνύμιο «Ασημένια Βέλη» που φέρουν σήμερα τα αγωνιστικά της Mercedes. To 1934 κι ενώ το καθεστώς της Formula επέβαλε ως όριο βάρους τα 750 κιλά, το μονοθέσιο του von Brauchitsch βρέθηκε πριν από κάποιον αγώνα 2 κιλά υπέρβαρο. Ο διευθυντής της ομάδας αποφάσισε να ξύσουν το χρώμα από το αμάξωμα για να μειωθεί το βάρος, αφήνοντας γυμνή την λαμαρίνα. Την άλλη μέρα μια εφημερίδα από το Βερολίνο έγραφε: «…ο von Brauchitsch γρήγορος σαν ασημένιο βέλος (Silberpfeil)». Σημείωσε νίκες, μέχρι το 1939, αλλά δεν πήρε ποτέ πρωτάθλημα, εξαιτίας των πολλών ατυχιών που του συνέβησαν. Αυτές οι ατυχίες ήταν που του «χάρισαν» το καθόλου κολακευτικό προσωνύμιο «Pechvogel», το οποίο σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «γκαντέμης». Σε έναν αγώνα έμεινε στην κυριολεξία με το τιμόνι στο χέρι, ενώ σε κάποιον άλλον τερμάτισε με ...τις ζάντες, αφού τα λάστιχα είχαν καταστραφεί.

 

 

 
Πιστό αντίγραφο του προσωπικού Horch του Rosemeyer.

 

 Μεταπολεμικά, έπεσε σε δυσμένεια, λόγω της συνεργασίας του με το ναζιστικό καθεστώς. Μετά από αποτυχημένες απόπειρες να στήσει μια επιχείρηση, μετέβη προσωρινά στην Ανατολική Γερμανία, αλλά ξαναγύρισε στην Δυτική. Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι το 1961, όταν χτίστηκε το τείχος, τα ταξίδια ανάμεσα στις δύο χώρες δεν είχαν πολλούς περιορισμούς. Το 1954 κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και ανάμιξη σε ενέργειες κατασκοπείας. Την ίδια χρονιά ξαναγυρίζει στην Ανατολική Γερμανία, όπου έμεινε μέχρι την ένωση των δύο Γερμανιών. Στην Ανατολική Γερμανία εργάστηκε ως μέλος μίας επιτροπής που προωθούσε τα Ολυμπιακά ιδεώδη και είχε πολύ ευνοϊκή αντιμετώπιση από το καθεστώς. Είχε μάλιστα δικαίωμα να ταξιδεύει στο εξωτερικό. Είναι ίσως η μοναδική φορά που οδηγός έχει εμπλακεί τόσο έντονα με κάποιο πολιτικό καθεστώς και έχει κατηγορηθεί για προδοσία. Ο Manfred von Brauchitsch πέθανε πλήρης ημερών, σε ηλικία σχεδόν 100 χρονών, το 2003.
Τέλος, μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση εμπλοκής Formula και πολιτικής αποτελεί και η απαγωγή του Αργεντίνου οδηγού Juan Manuel Fangio από ανθρώπους του Fidel Castro στην Κούβα, με αποτέλεσμα το Grand Prix της Αβάνα, το οποίο προσπάθησε να διοργανώσει ο δικτάτορας Batista, να μην γίνει ποτέ.
Tέλος υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου οδηγοί αγώνων μπάινουν στην πολιτική αφού όμως τελείωσαν την αγωνιστική τους καριέρα. Δύο περιπτώσεις είναι ο Φινλανδός παγκόσμιος πρωταθλητής ράλι του 1981 Ari Vatanen και ο Αργεντίνος πιλότος της Formula 1, Carlos Reutemann.